Splinters van de zon
Samen met collega-fysicus Machiel Kleemans heb ik me verdiept in het leven van J. Robert Oppenheimer (1904-1967), de wetenschappelijke leider en het organisatorische talent van het ultrageheime Manhattan Project. Hij wordt de ‘vader van de atoombom’ genoemd en zijn leven kent fascinerende hoogtes en treurige dieptepunten.
Met zijn creativiteit en betrokkenheid heeft Oppenheimer de natuurkunde een ander gezicht gegeven. Hij was briljant, maar controversieel, waardoor hij uiteindelijk vanwege een vermeende communistische sympathie (die als bedreiging werd gezien voor de Amerikaanse staat) werd gedwongen af te treden als nucleair adviseur van de regering.
In Splinters van de zon wordt uitgebreid aandacht besteed aan het leven van Oppenheimer, zijn fysica, zijn interesse in letterkunde en filosofie, zijn scholing in Europa, zijn banden met Nederland, de bom en de risico’s.
In Nederland is Oppenheimer niet erg bekend. Dat is opmerkelijk, want hij was sterk verbonden met ons land. Een deel van zijn wetenschappelijke vorming vond plaats in Leiden en Utrecht. Hij ontwikkelde er duurzame vriendschappen. Zijn Nederlandse vrienden noemden hem ‘Opje’, een bijnaam die hij zijn hele leven zou hanteren.
Splinters van de zon valt te bestellen bij de uitgever Walburg Pers.
Essays
Het hoeft niet altijd in boekvorm, soms valt in een korte variant (enkele pagina’s) heel goed te reflecteren op een thema. Zo heb ik een keer beschreven hoe er in de Nederlandse letterkunde wordt gedacht over de natuurkundige: Fysici in fictie.
Radioactiviteit is riskant, maar kent ook enkele goede toepassingen, vooral op medisch gebied. Een problematisch gebruik is echter om te achterhalen hoe gevaarlijk bepaalde isotopen zijn en daar zijn geen vrijwilligers voor te vinden: Experimenteel dierenleed.